Sosyal medya, dijital çağın gerekliliği olarak, hayatımızın olmazsa olmazı haline geldi. Lakin bu durum, beraberinde birtakım problemler da ortaya çıkardı. Şayet siz de “Biraz bakıp çıkacağım” diyerek girdiğiniz Instagram ve TikTok üzere uygulamalarda saatlerinizi harcıyor ve bu döngüyü kıramıyorsanız, toplumsal medya bağımlılığıyla çaba etme vaktinizin gelmiş demektir.
Sosyal medya bağımlılığı nedir?
We Are Social’ın 2024 raporuna nazaran, Türkiye’de internet kullanıcılarının yüzde 49,5’i toplumsal medyayı arkadaş ve aileleriyle irtibatta kalmak için kullanıyor. Ne yazık ki, bu yararlı emeller ekseriyetle denetimsiz bir tüketim alışkanlığına dönüşebiliyor. Pekala, toplumsal medya bağımlılığından kurtulmanın bir yolu var mı? Gelin mevzuya derinlemesine bir göz atalım.
Sosyal medya bağımlılığı, kişinin toplumsal medya platformlarını denetimsiz bir biçimde kullanma alışkanlığına sahip olmasıdır. Bu bağımlılık; günlük işlerin aksamasına, toplumsal bağların zayıflamasına ve hatta ruhsal sıkıntıların gelişmesine neden olur.
Sosyal medya bağımlılığı hakkında yeni bir bulgu
Sosyal medya bağımlılığı ile toplumsal medya gerilimi ortasında var olan bağ, bir kere daha kanıtlandı. Araştırmalar, her iki olgunun da sonsuz bir döngü yarattığını ortaya koydu.
Bir düşünün: Telefonunuz yanınızda olmadığında huzursuz mu oluyorsunuz? Yahut bildirim sesi gelmese bile telefonunuzu daima denetim ediyor musunuz? Şayet yanıtınız evet ise, toplumsal medyaya bağımlı hale gelmiş olmanız beklenen. Artık gelin, başınızda durumun netleşmesi için, bu bağımlılığın belirtilerine bir göz atalım:
- Sürekli telefonunuzu denetim etme isteği.
- Boş vakitlerde öteki bir şey yapmak yerine toplumsal medya kullanma.
- Sosyal medyada geçirilen vaktin farkında olmadan saatlerce uzaması.
- Sosyal medyada uzun mühlet bulunulmadığında huzursuzluk yahut eksiklik hissi.
Sosyal medya bağımlılığından kurtulma yolları
Sosyal medya bağımlılığından kurtulma yolları epey çeşitlidir ve bireyden bireye değişiklik gösterebilir. Fakat kimi küçük hayat stili değişiklikleri, bu bağımlılıktan kurtulmanıza yardımcı olabilir. İşte en çok kullanılan 5 yöntem…
Ekran sürenizi sınırlayın
Bağımlılıkla uğraşta birinci adım, sorunun farkında olmaktır. Kullanım alışkanlıklarınızı anlamak için telefonunuzdaki ekran mühleti uygulamalarını yahut üçüncü taraf uygulamaları kullanabilirsiniz.
Nasıl yapılır?
- Telefonunuzdaki “Dijital Denge” yahut “Ekran Süresi” özelliklerini faal hale getirin.
- Günlük toplumsal medya kullanımınıza bir hudut koyun ve bu sonları aşmamaya çalışın.
- Haftalık raporları denetim ederek gelişiminizi gözlemleyin.
Bildirimlerinizi yönetin
Sosyal medya bağımlılığını tetikleyen en büyük faktörlerden biri, daima gelen bildirimlerdir. Telefon ekranınızda beliren bir bildirimin, farkında olmadan saatlerce platformda kalmanıza yol açması mümkün. Bu nedenle, gereksiz bildirimler konusunda aksiyon almalısınız.
Nasıl yapılır?
- Gereksiz bildirimleri büsbütün kapatın.
- Önemli şahıslar için özel ayarlar yaparak yalnızca gerekli durumlarda bildirim alın.
- ‘Rahatsız etme modu’ ile odağınızı yönetmeye çalışın.
- Sosyal medya uygulamalarınızı sessiz moda alın.
Sosyal medyaya alternatif aktiviteler bulun
Sosyal medya, çoklukla boş vakitleri doldurmak için kullanılıyor. Fakat bu vakitleri daha verimli ve sağlıklı aktivitelerle değerlendirebilirsiniz.
Nasıl yapılır?
- Yazı yazma, fotoğraf yapma ya da yemek pişirme üzere yeni bir hobi edinin.
- Fiziksel aktiviteler yaparak hem zihninizi hem de vücudunuzu güçlendirin.
- Yoksunluk hissettiğinizde sevdiklerinizle irtibat kurmayı deneyin.
Dijital detoks uygulayın
Dijital detoks, makul bir mühlet boyunca tüm teknolojik aygıtlardan ve toplumsal medya platformlarından uzak kalmak manasına gelir. Bu formülle, toplumsal medya bağımlılığından kurtulma yolunda değerli bir adım atmanız mümkün.
Nasıl yapılır?
- Hafta sonları yahut gereksinimlerinize nazaran belirlediğiniz bir gün toplumsal medyadan, internetten ve akıllı telefonunuzdan büsbütün uzaklaşın.
- Telefonunuzu bilhassa gece saatlerinde odanızın dışında bırakmayı deneyin.
- Aile ve arkadaşlarınızla yüz yüze ‘telefonsuz’ vakit geçirin.
Sosyal medyayı daha verimli kullanın
Sosyal medya bağımlılığını bitirmek için bu araçları hayatınızdan büsbütün çıkarmanız gerekmiyor. Onu daha verimli bir halde kullanmayı da öğrenebilirsiniz.
Nasıl yapılır?
- Sosyal medya kullanımınızı bilgi edinme yahut iş irtibatları kurma üzere bir hedefe indeksleyin ve sadece o hedef için kullanın.
- Takip ettiğiniz hesapları düzenleyin; sizi olumsuz etkileyen yahut gereksiz vakit harcattığını düşündüğünüz hesapları takip etmeyi bırakın.
Sosyal medya, hakikat kullanıldığında bilgiye erişmenizi kolaylaştırır ve dünyayla irtibatta kalmanızı sağlar. Fakat, denetimsiz kullanımla birleştiğinde, kolay kolay bağımlılık yaparak sıhhatinizi olumsuz etkileyebilir. Sabır, kararlılık ve gerçek adımlarla toplumsal medya bağımlılığından kurtulmanız mümkün. Bağımlılığa karşı birinci adımınızı bugün atmaya ne dersiniz? Yorumlarda buluşalım.
