Kış ayları, birçok insan için keyifli bir mevsim üzere görünse de, bilhassa kısa günler ve uzun karanlık geceler, ruhsal sıhhati olumsuz istikamette etkileyebilir.
Düşen sıcaklıklar, azalan güneş ışığı ve toplumsal aktifliklerin azalması üzere faktörler, kış depresyonu ve öbür ruhsal sıhhat sıkıntılarına yol açabilir.
Peki, bu ruhsal tesirler neler olduğunu ve bu durumla nasıl başa çıkılabileceğini sizin için derledik.
MEVSİMSEL HİS BOZUKLUĞU (SAD)
Kış aylarında, birtakım bireylerde Mevsimsel Duygusal Bozukluk (SAD) olarak bilinen bir tıp depresyon gelişebilir.
SAD, mevsimsel değişikliklerle alakalı bir ruhsal bozukluktur ve bilhassa sonbahar ve kış aylarında barizleşir.
Bu durum, ekseriyetle güneş ışığının azalması, hava şartlarının berbatlaşması ve günlerin kısalması ile tetiklenir.
BELİRTİLERİ
Belirtileri ise, kişi çoklukla üzgün, depresif ve umutsuz hisseder. Yorgunluk, halsizlik ve genel bir isteksizlik hali hakimdir. Kışın bilhassa karbonhidrat ve tatlılara yönelik bir iştah artışı gözlemlenir.
Nedenleri ise, Kış aylarında günlerin kısalması, bedenin biyolojik saatini tesirler ve melatonin ile serotonin düzeylerini istikrarsız hale getirir. Melatonin, uyku sistemimizi denetim ederken, serotonin ise ruh halimizi düzenleyen bir nörotransmitterdir.
Kışın dışarıda vakit geçirmek daha güç hale gelir, bu da toplumsal izolasyona neden olabilir. İnsanların dışarıda etkin olmamaları, yalnızlık hissini pekiştirebilir.
DEPRESYON VE DERT BOZUKLUKLARI
Kış aylarında ruhsal sıhhati olumsuz etkileyen öbür bir durum ise, depresyon ve korku bozukluklarının artmasıdır.
Mevsimsel değişiklikler, insanların ruh halini direkt etkileyebilir ve birtakım şahıslarda tasa düzeylerinin artmasına yol açabilir.
BELİRTİLERİ
Bu bozukluğa sahip şahıslarda duygusal iniş çıkışlar, ilgisizlik, ümitsizlik duygusu ve başlamakta zorlanma üzere durumlar gözlemlenir.
Ayrıca, kaygı, gerilim ve huzursuzluk hislerinin artması olağandır. Beşerler gelecekle ilgili dertlerini daha fazla hissettiklerinde, genel olarak da ruh halleri olumsuz etkilenebilir.
Nedenleri ise, güneş ışığı, serotonin üretimi için gereklidir ve bu nörotransmitterin eksikliği depresyon belirtilerini tetikleyebilir.
Soğuk hava, fizikî aktiviteyi kısıtlar. Fizikî idman, endorfin salgılar, bu da kişinin kendini âlâ hissetmesini sağlar. Yetersiz antrenman, depresyonun kötüleşmesine yol açabilir.
SOĞUK HAVALARDA TOPLUMSAL İZOLASYON
Kışın tesiriyle beşerler konutta daha fazla vakit geçirebilir ve toplumsal etkileşimler azalabilir. Bu durum, bilhassa yalnız yaşayan bireylerde toplumsal izolasyona yol açabilir. Beşerler dışarıda vakit geçirmeye çekindikçe, yalnızlık hisleri pekişebilir ve bu da genel ruh halini daha da olumsuz etkileyebilir.
BELİRTİLERİ
Kişi toplumsal etkinliklere katılmadığında yahut arkadaşlarıyla dışarıda vakit geçiremediğinde yalnızlık duygusu artabilir.
Sosyal izolasyon, ruh halini olumsuz etkileyebilir ve kişinin huzursuz, depresif hissetmesine neden olabilir.
Nedenleri ise, beşerler soğuk ve karlı havalarda dışarıda uzun müddet vakit geçirmeyi istemeyebilir ve böylelikle toplumsal etkinliklere iştirak azalır.
Özellikle tatil periyotlarında yalnızlık duygusu daha besbelli hale gelebilir. Ailevi bağların zayıflaması yahut toplumsal etraftaki değişiklikler, kışın yalnızlık hissini artırabilir.
NASIL BAŞA ÇIKILIR
Kış aylarında yaşanan bu olumsuz ruhsal tesirlerle başa çıkmak için kimi sistemler vardır. İşte bilimsel olarak desteklenen en önemli stratejiler:
DÜZENLİ FİZİKÎ AKTİVİTE
Egzersiz, ruh hali üzerinde direkt olumlu tesir yapar. Fizikî aktivite, endorfin salgılar ve kişinin kendini daha düzgün hissetmesini sağlar. Kışın dışarıda idman yapmak güç olabilir, lakin kapalı alanlarda yapılabilecek aktiviteler de mevcuttur (yoga, pilates, dans, bisiklet vb.).
Fiziksel etkinlikler, endorfin düzeylerini artırır ve depresyonu hafifletir. Korkuyu azaltır ve güç düzeylerini yükseltir.
SAĞLIKLI BESLENME VE KÂFİ UYKU
Kışın insanların metabolizması daha yavaş çalışabilir ve bu da ruh hali üzerinde tesirli olabilir.
Düzensiz beslenme, düşük güçlü yiyecekler ve uyku eksikliği, depresif belirtileri artırabilir.
Bu nedenle istikrarlı ve sağlıklı bir beslenme tertibi ile kâfi uyku almak çok kıymetlidir.
Yapılması gerekenler ise yalnızca şunlardır; taze sebzeler, meyveler ve omega-3 yağ asitleri üzere besinleri tüketmek, sistemli uyku saatleri belirlemek ve uyumadan evvel rahatlamayı teşvik eden bir rutin oluşturmak.
SOSYAL BAĞLARI GÜÇLENDİRMEK
Sosyal izolasyonla başa çıkmanın en tesirli yolu, toplumsal irtibatları sürdürmektir.
Kışın dışarıda vakit geçirmek sıkıntı olabilir, lakin online irtibat araçları, telefon görüşmeleri yahut sanal etkinlikler toplumsal bağları canlı tutmaya yardımcı olabilir.
Bu nedenle, aile üyeleriyle nizamlı telefon görüşmeleri yapmak, arkadaşlarla sanal aktiviteler düzenlemek yahut açık havada kısa yürüyüşler yapmak ruhsal sorunlar yaşamam ismine çok olumlu seçeneklerdir.
ÖZ BAKIMA TARTI VERMEK
Stresle başa çıkmak için rahatlama teknikleri epeyce tesirlidir. Meditasyon, derin nefes alma antrenmanları ve farkındalık (mindfulness), korkuyu azaltabilir ve zihinsel sıhhati güzelleştirebilir.
Örnek teknikler;
- Günde 10-15 dakika derin nefes alarak zihninizi sakinleştirebilirsiniz.
- Farkındalık meditasyonu yaparak, anı yaşamanın ve olumsuz fikirleri bir kenara bırakmanın yararlarını hissedebilirsiniz.
