Son haftalarda artan geçersiz alkol ölümleri sebebiyle İçişleri Bakanlığı operasyonlarını sıklaştırdı. Yılbaşı yaklaşırken ülke genelinde binlerce litre uydurma alkol yakalandı. Uzmanlar, uydurma alkol zehirlenmelerine karşı uyarıyor.
İstanbul Valiliği 16 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Kasım ayından bu yana İstanbul’da 37 kişinin geçersiz alkol sebebiyle hayatını kaybettiğini duyurdu.
Ölen ve yaralananlara uydurma alkol temin ettiği belirlenen 36 şüphelinin 14’ünün tutuklandığı kaydedildi.
Yeni yıla yaklaşırken, İçişleri Bakanlığı sahte alkole yönelik operasyonlarını sıklaştırdı. Son iki haftadır gerçekleşen operasyonlarda binlerce litre geçersiz alkol ve etil alkol ele geçirildi.
Bakanlığın 26 Aralık’taki açıklamasına nazaran, 81 vilayette polis ve jandarmanın operasyonlarında 136 bin 904 litre düzmece ve etil alkol ele geçirildi.
279 kuşkulu hakkında süreç yapıldı, 21 adet yasa dışı geçersiz alkol imalathanesi deşifre edildi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Toplumumuzun sıhhatini ve güvenliğini tehdit eden geçersiz alkol üreticilerine karşı uğraşımızda halkımızın dayanağı çok kıymetli. Kuşkulu durumları bize bildirin. Biz gereğini yapalım” dedi.
Uzmanlar ise tat ve kokudan ayırt edilemeyen düzmece alkollere karşı uyarıyor.
Sahte alkol kaynaklı ölümlerin birden fazla metanol zehirlenmesiyle gerçekleşiyor.
Metanolün çok düşük oranlarda kullanılması bile kalıcı sıhhat sıkıntılarına ve hatta vefata yol açabiliyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Prof. Dr. Pınar Erkekoğlu, “Sahte dediğimiz alkol metanol içeriyor. Metanol, alkolün yerine kullanılabiliyor ya da içine eklenebiliyor. Bu ekleme sonucunda da muhakkak toksik tesirler ortaya çıkıyor” diyerek açıklıyor.
Metanolün, başta kalıcı körlük olmak üzere pek çok toksik tesiri bulunuyor.
Erkekoğlu, geçersiz alkolü kokusundan ya da manzarasından ayırt etmenin mümkün olmadığını söylüyor:
“Metanol, bildiğimiz alkolün yerine kullanabiliyor zira daha ucuz, daha kolay bulunuyor ve etanole nazaran sentezi daha kolay, daha süratli elde edilebiliyor.”
“Gözümüzle anlamamız mümkün değil zira metanol de etanol de berrak ve renksiz sıvılar.”
Erkekoğlu’na nazaran düzmece alkolden korunmanın en âlâ yolu; güzel firmaların eserlerini tercih ederek ucuz fiyatlı alkol kullanmaktan kaçınmak, muteber yerlerde içki tüketmek ve konutta alkol üretiminden uzak durmak:
“Sadece geçersiz diye tabir ettiğimiz içkilerin değil, ucuz fiyatlı içkilerin baş ağrısı, dönmesi ve mide bulantısı üzere tesirleri daha fazladır.”
“Bunlar yüzde 100 etanol içermek yerine; metanol, bütil alkol üzere öteki alkollerin kalıntıları ve hatta sentez esnasında oluşan farklı orta eserler içerebilir.”
“Dolayısıyla burada yalnızca metanol toksitesinden değil, öteki orta eserlerin ve öbür alkol türevlerinin önemli manada toksisitesinden de bahsetmemiz mümkün.”
‘Acilen hastaneye başvurmak gerekiyor’
Peki, ne kadar ölçüde metanol tüketimi önemli sıhhat meselelerine yol açıyor?
Erkekoğlu’na nazaran, bu durum kişinin hassasiyetine nazaran değişiyor. Birtakım bireylerde 15-20 ml metanol tüketiminin bile önemli sonuçlara yol açtığını kaydediyor:
“Vücudumuzda metanolü metabolize eden enzimlerimiz var. O enzimlerimiz sizde başka, bende başka çalışır.”
“Bazı bireyler için 50 ml olabilir, birtakım şahıslarda 15-20 ml’ye kadar düşebilir. 15-20 ml’nin üzerine çıkıldığında makus tesirleri görülmeye başlar. Kendinizi berbat hissetmeye başlarsınız.”
“Bu tesirleri kronik alkol tüketenler, o kokuya ve yapıta alışık oldukları için çok yeterli anlayamayabiliyorlar.”
“Ayrıca her gün aşikâr oranlarda içen, kronik alkol tüketicileri için biraz daha ziyanlı olabiliyor. Zira kronik alkol tüketmek enzim sistemlerinin daha fazla çalışmasını sağlıyor.”
“Etanolü kronik olarak kullandığınızda enzim sistemleriniz çok daha süratli bir biçimde çalışmaya başlar. Bu da ileri eserlerin, yani formik asit üzere beğenilen körlük yapan ve mevte neden olan eserlerin oluşmasını hızlandırır.”
Baş dönmesi, mide bulantısı, kusma ve bulanık görme üzere semptomlar yaşayan şahısların hemen hastaneye başvurması gerekiyor.
Erkekoğlu, süratli bir halde hastaneye gitmenin ehemmiyetine dikkat çekiyor:
“Ölümü önlemek ve tam hayat takviyesinin sağlanması için çok süratli bir halde acil servise gitmek son derece değerli. Aksi halde birinci evvel organ hasarları ve takiben de vefat gerçekleşir.”
“Metanol zehirlenmesi yaşayan bir şahsa, birinci hayati takviyesi sağladıktan sonra etanol uygulamasıyla tedavisi mümkün olabiliyor. Ayrıyeten fomepizol isminde bir antidot tedavisi de kullanabiliyor lakin maalesef ülkemizde sıkıntı bulunuyor.”
Yeni yıl öncesinde alkole zam
24 Aralık’ta yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na nazaran, yüksek alkollü içkilerin ÖTV meblağları yüzde 13 oranında artırıldı.
Zamla birlikte, 70’lik rakı fiyatının bin lira civarında olması bekleniyor. Buna nazaran rakıya ödenen ölçünün yüzde 71’ini vergi oluşturuyor.
Uzmanlara nazaran alkole gelen artırımlar, konutta üretilen içkilere ilgiyi artırıyor.
