Yaz aylarında sık görülen ishale neden olan hatalar

Mikroplar sıcak ortamlarda daha hızlı çoğaldığı için yaz aylarında bazı bulaşıcı hastalıkların daha fazla görüldüğünü belirten; gıda kaynaklı ishallerin arttığı bu aylarda aynı zamanda havuz ve denizden de pek çok hastalığın bulabileceğinden bahseden Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, artan sıcaklarla birlikte oluşabilecek hastalıklara karşı önlemleri sıraladı.

SICAK HAVALARDA MİKROP OLUŞMA RİSKİ DAHA YÜKSEK GIDALARDAN UZAK DURUN

Dr. Mamçu, insan sağlığını tehdit eden salmonella ve benzeri bakteri toksinlerinin en çok tavuk eti, yumurta, krema, mayonez, midye, istiridye ve kabuklu deniz hayvanlarında bulunduğuna dikkat çekti.

TÜKETİRKEN DİKKAT ETMENİZ GEREKEN GIDALAR

Elde hazırlandığı için hijyen konusunda özel önem gerektiren ve iç sıcaklıkları zararlı mikropların ölmesini sağlayacak kadar yükselmeyen ızgara köfteler
Havasız ortamda mikropların toksin üretme riski olması nedeniyle bütün olarak çevrilen tavuk
Pastörize edilmemiş sütten yapıldığında Malta hummasına (Brusellozis) neden olabilecek peynirler
Vakumlu paketi açılıp kısa sürede tüketilmeyen sosis ve salamlar
Sütlaç, kazandibi, muhallebi, dondurma gibi sütlü tatlılar da hazırlandıktan sonra soğutucuda tutulmazsa tehlikeli olabilecek gıdalar.
Çiğ yumurtadan yapılan mayonez, marul, salata, maydanoz gibi sebzeler de iyi yıkanmadığında riskli olabilir.

YAZIN EN ÇOK GÖRÜLEN HASTALIĞI: İSHAL

Yaz aylarında en çok görülen rahatsızlıklardan ishalin ve gıda zehirlenmelerinin özellikle yiyecek ve içeceklerin uygun olmayan koşullarda üretilmesi ve saklanması sonucunda görüldüğünü vurgulayan Dr. Mamçu, ishal durumunda dikkat edilmesi gerekenleri maddeler halinde sıraladı.

Sıvı ve tuz kaybının fazla olmadığı ishallerde, hastalar hastaneye yatırılmadan uygun diyetle ayakta tedavi edilebilir.
emen ishal kesici ilaçlar (anti diyareik ilaçlar) kullanmak kesinlikle doğru değil.
İshal, ateş, kusma rahatsızlıklarının üçü de ilk başlarda vücudumuza zararlı etkenleri yok etmek veya atmak için yararlı birer savunma mekanizmaları. Bu mekanizmaları engelleyici girişimlerden kaçının.
Dizanteri vakalarında; kolera ve fazla su/tuz kaybında hastaneye yatış gerekir.
Antimikrobiyal tedavi gereken bakteriyel ve protozoal ishallerde uygun tedavi başlanır.

İSHAL DURUMUNDA BESLENME

İshal düzelene kadar yağsız ve posasız gıdalarla ishal diyeti uygulanır ve hastanın ağızdan bol sıvı alması sağlanır.
İlk birkaç gün içinde yeme içme konusuna özen göstermek gerekir.
Bağırsakları uyaran çiğ sebze ve meyve tüketiminden de kaçınılmalıdır.
İlk günler kızarmış ekmek, patates haşlama, yoğurt ve ayran tercih edilmelidir.
Sonraki günler ızgara et ve pişmiş sebze yemeklerine başlanabilir.

İSHALDE YAPILMASI GEREKEN İLK MÜDAHALE

İshale bağlı gelişen sıvı ve tuz kaybının oldukça önem taşıdığına değinen Dr. Mamçu, “Bu nedenle sıvı ve tuz kaybının derecesi belirlenip az oranda ise ağız yoluyla, şiddetli oranda ise damardan yerine konması gerekir. ” dedi ve ev ortamında yapabileceğiniz ilk müdaheleyi anlattı.

“Ev ortamında yapabileceğiniz ilk müdahalede; 5 su bardağı kaynatılmış soğutulmuş suya 2 çorba kaşığı şeker, 1 çay kaşığı sofra tuzu ve 1 çay kaşığı karbonat koyun ve mutlaka her ishal sonrası hastaya içebildiği kadar sık aralarla içirin. Ev koşullarında, ağızdan sıvı ve elektrolitler kusma ve mide bulantısı nedeniyle yerine konamıyorsa veya ateş yükselmişse, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun.”

İSHALE KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER

Besinlerin üreticiden tüketiciye kadar ulaşmasındaki her safhanın denetlendiğinden emin olun.
Kabuğu soyulabilen gıdaların kabuklarını soyarak, soyulmayanları ise iyice yıkayarak yiyin.
Çiğ veya az pişmiş et yemeyin, çiğ süt içmeyin.
Genel temizlik kurallarına uymak ve sineklerle savaşmak

YAZ AYLARINDA HAVUZDAN VEYA DENİZDEN BULAŞABİLECEK HASTALIKLAR

Sıcakların iyice artmasıyla birlikte havuza ve denize olan ilgi paralelinde buralardan bulaşan enfeksiyonların da arttığına işaret eden Dr. Mamçu, “Özellikle yüzme havuzları birçok kişinin ortak kullanım alanı olduğundan daha kolay kirlenebilir. Birçok bakteri, virüs ve parazit bu kirliliği yaratır. Havuzların yanı sıra deniz ve ırmaklardaki kirliliğin de E.coli, Cryptosporidium, Giardia, Shigella gibi suya karışan mikroplar suyun yutulması, kulağa ve göze kaçmasıyla bireylerde ishal, mantar hastalıkları, göz ve kulak enfeksiyonları gibi birçok ciddi sonuçlar doğuran hastalığa sebep olur. Bunlara da dikkat etmek gerekir. En iyi çözüm, havuz veya denizden çıkar çıkmaz mutlaka duş almak veya vücudu sabunlayarak, mikropların ciltten atılmasını sağlamaktır.” dedi.

YAZ HASTALIKLARINDAN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ?

Yaz mevsiminde hava sıcaklıklarının artmasıyla ortaya çıkan ve bulaşıcılığı yüksek hastalıkları sıralayan Dr. Dilek Leyla Mamçu, bu hastalıklardan genel korunma önlemlerini sıraladı.